Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) opublikował wskazówki dotyczące uwzględniania preferencji klienta w zakresie zrównoważonego rozwoju w ocenie adekwatności ochrony ubezpieczeniowej wymaganej na mocy dyrektywy w sprawie dystrybucji ubezpieczeń (IDD).

Wskazówki opierają się na zmienionych przepisach IDD poziomu II (Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2021/1257), które wymagają od ubezpieczycieli i pośredników ubezpieczeniowych włączenia preferencji klienta w zakresie zrównoważonego rozwoju do procesu sprzedaży, gdy udzielają oni porad dotyczących ubezpieczeń inwestycyjnych (IBIP). Icho celem jest zapobieganie praktykom niewłaściwej sprzedaży lub fałszywemu przedstawianiu IBIP jako spełniających preferencje w zakresie zrównoważonego rozwoju, podczas gdy tak nie jest (tzw. „greenwashing”). Te zmienione zasady IDD poziomu II będą stosowane od 2 sierpnia 2022 r.

Podczas konsultacji publicznych wielu respondentów, w tym BIPAR, podkreśliło potrzebę prostszego, bardziej przyjaznego dla użytkownika dokumentu, który ułatwiłby zrozumienie sposobu włączenia preferencji klienta w zakresie zrównoważonego rozwoju do oceny adekwatności w ramach IDD.

Warto zauważyć, że EIOPA postanowił zatem wstrzymać prace nad wydaniem Wytycznych na mocy art. 16 rozporządzenia EIOPA w formie pierwotnie zaproponowanej do konsultacji społecznych i skupić się w pierwszej kolejności na zapewnieniu właściwym organom, ubezpieczycielom i pośrednikom ubezpieczeniowym wskazówek przed rozpoczęciem stosowania nowych przepisów2 na mocy IDD w dniu 2 sierpnia 2022 r. EIOPA wyjaśnia, że celem niniejszych wskazówek jest zatem promowanie lepszego zrozumienia nowych przepisów wchodzących w życie oraz ułatwienie ich prawidłowego wdrożenia poprzez przedstawienie nowych wymogów w bardziej przyjaznym dla użytkownika języku i prezentacji.
Wskazówki EIOPA nie są zatem wiążące i nie powinny być traktowane jako formalne wytyczne EIPOA. Nie wyklucza ona również stosowania przez właściwe organy krajowe bardziej rygorystycznego podejścia w celu wspierania ochrony konsumentów, ale pozostaje bez uszczerbku dla obowiązujących w tej dziedzinie aktów prawnych UE. EIOPA wyjaśnia, że ubezpieczyciele i pośrednicy ubezpieczeniowi nie powinni ograniczać się do aspektów objętych wyłącznie wskazówkami EIOPA.
Jak wielokrotnie sygnalizował BIPAR i inne zainteresowane strony, istnieje niespójność w zakresie dat stosowania przepisów dotyczących zrównoważonego finansowania (obowiązek udzielania porad dotyczących preferencji w zakresie zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do IBIP ma zastosowanie od dnia 2 sierpnia 2022 r., natomiast ubezpieczyciele muszą przekazywać informacje dotyczące zrównoważonego rozwoju nowych produktów, jak określono we wzorach SFDR RTS, od dnia 1 stycznia 2023 r.).
Treść wskazówek:
Wskazówka 1: Jakie informacje należy przekazać klientom na temat celu i zakresu oceny adekwatności ochrony w odniesieniu do preferencji dotyczących zrównoważonego rozwoju?
KLUCZOWA ZASADA: Należy dopilnować, aby klienci dobrze rozumieli pojęcie „preferencji w zakresie zrównoważonego rozwoju” oraz ich wybór co do tego, czy i w jakim stopniu dany produkt powinien zostać włączony do ich inwestycji. EIOPA sugeruje, aby unikać używania technicznego języka, w wyjaśnianiu, co oznaczają różne aspekty zrównoważonego rozwoju.

Wskazówka 2: Jak zbierać od klienta informacje na temat preferencji dotyczących zrównoważonego rozwoju?
KLUCZOWE ZASADY:
– Dla celów oceny odpowiedniości ważne jest, aby ubezpieczyciele i pośrednicy ubezpieczeniowi uzyskiwali informacje o preferencjach dotyczących zrównoważonego rozwoju w trakcie zbierania informacji o celach inwestycyjnych, a także mogą one być zbierane jako ostatni element w ramach zbierania informacji o celach inwestycyjnych. W tym ostatnim przypadku nie powinno to jednak uniemożliwiać klientowi, z jego własnej inicjatywy, poruszenia kwestii jego preferencji w zakresie zrównoważonego rozwoju we wcześniejszej części zbierania informacji.
– Informacje, które należy uzyskać, muszą obejmować wszystkie aspekty „preferencji dotyczących zrównoważonego rozwoju” klienta
– Informacje powinny być wystarczająco szczegółowe, aby umożliwić dopasowanie preferencji klienta w zakresie zrównoważonego rozwoju do związanych ze zrównoważonym rozwojem cech oferowanego IBIP.
– Ważne jest, aby w trakcie całego procesu ubezpieczyciele i pośrednicy ubezpieczeniowi przyjmowali neutralne i bezstronne podejście, tak aby nie wpływać na odpowiedzi klienta.
EIOPA sugeruje na przykład, że jeżeli klient nie odpowie na pytanie, czy ma preferencje dotyczące zrównoważonego rozwoju, lub odpowie „nie”, ubezpieczyciel lub pośrednik ubezpieczeniowy może uznać tego klienta za „neutralnego pod względem zrównoważonego rozwoju” i polecić mu produkty zarówno z cechami związanymi ze zrównoważonym rozwojem, jak i bez nich. (p 16)

Wskazówka 3: Jak przeprowadzić okresową ocenę preferencji klienta w zakresie zrównoważonego rozwoju? (
KLUCZOWA ZASADA w przypadku, gdy ubezpieczyciel lub pośrednik poinformował klienta, że będzie przeprowadzał okresową ocenę:
– W przypadku obecnych klientów, dla których przeprowadzono już ocenę adekwatności, pośrednicy ubezpieczeniowi i ubezpieczyciele powinni wykorzystać najbliższą okresową aktualizację istniejącej oceny adekwatności do określenia indywidualnych preferencji klienta w zakresie zrównoważonego rozwoju.
– Nie oczekuje się od nich przeprowadzenia okresowej oceny w dniu zastosowania nowych wymogów
EIOPA sugeruje, co należy zrobić, jeżeli produkt, w który zainwestowano, nie odpowiada preferencjom klienta w zakresie zrównoważonego rozwoju, w tym z powodu zmiany preferencji klienta w zakresie zrównoważonego rozwoju. W takim przypadku ubezpieczyciel lub pośrednik ubezpieczeniowy powinien: – poinformować klienta; – ocenić wpływ tej zmiany; poinformować klienta w zaktualizowanym raporcie odpowiedniości oraz wydać nową rekomendację, jeżeli wymagają tego przepisy krajowe lub jeżeli jest to przewidziane w umowie.

Wskazówka 4: Jak zbierać informacje o cechach trwałości IBIP?
KLUCZOWA ZASADA: Ważne jest, aby informacje dotyczące zrównoważonego rozwoju, które muszą być ujawniane przed zawarciem umowy, jak również informacje ujawniane za pośrednictwem strony internetowej ubezpieczyciela, były wykorzystywane do oceny, czy produkt odpowiada preferencjom klienta w zakresie zrównoważonego rozwoju.
W przypadku wszystkich IBIP, w tym tych o długim zalecanym okresie posiadania, na przykład ponad 20 lat, w przypadku których alokacja aktywów może zmieniać się z czasem, cechy produktu ujawniane przez ubezpieczyciela przed zawarciem umowy stanowią wystarczające informacje.

Wskazówka 5: Jakie ustalenia są konieczne, aby zapewnić odpowiedniość IBIP?
KLUCZOWE ZASADY:
– Ważne jest uwzględnienie preferencji dotyczących zrównoważonego rozwoju po dokonaniu oceny adekwatności zgodnie z wiedzą i doświadczeniem klienta, sytuacją finansową i innymi celami inwestycyjnymi.
– Szczególnie ważne jest, aby ubezpieczyciele i pośrednicy ubezpieczeniowi nie wywierali presji na klienta, aby dostosował swoje preferencje dotyczące zrównoważonego rozwoju
– Gdy klient zdecyduje się dostosować swoje preferencje, ubezpieczyciel lub pośrednik ubezpieczeniowy mógłby na przykład ujawnić klientowi informacje o produktach integrujących preferencje dotyczące zrównoważonego rozwoju, które są najbardziej zbliżone do preferencji wyrażonych przez klienta, dostępnych na rynku i/lub u ubezpieczyciela lub pośrednika ubezpieczeniowego udzielającego porady.
– Gdy produkt nie spełnia początkowych preferencji klienta w zakresie zrównoważonego rozwoju, ubezpieczyciel lub pośrednik ubezpieczeniowy nie powinien rekomendować produktu, który nie odpowiada tym preferencjom, chyba że klient dostosuje swoje preferencje;
EIOPA sugeruje, że jeśli klient dostosuje swoje preferencje, a ubezpieczyciel/pośrednik zaproponuje coś najbardziej zbliżonego do preferencji, co jest dostępne na rynku i/lub przez ubezpieczyciela lub pośrednika ubezpieczeniowego udzielającego porady, że w takim przypadku ubezpieczyciel lub pośrednik ubezpieczeniowy powinien wyraźnie poinformować klienta, w tym samym czasie, w którym przekazywana jest informacja o produkcie, czy taka informacja jest oparta:
– wyłącznie na produktach, które udostępnia; lub
– stanowi informację o produktach dostępnych na rynku

Wskazówka 6: Jak spełnić wymogi dotyczące prowadzenia dokumentacji, gdy klient dostosowuje swoje preferencje?
KLUCZOWA ZASADA: Prowadzenie dokumentacji jest wymagane, gdy klient dostosowuje swoje preferencje dotyczące zrównoważonego rozwoju.
EIOPA sugeruje, że powinno to obejmować przyczyny takiego dostosowania

Wskazówka 7: Jakie kompetencje są potrzebne do oceny preferencji klienta w zakresie zrównoważonego rozwoju?
KLUCZOWE ZASADY:
– Pracownicy ubezpieczycieli i pośredników ubezpieczeniowych sprzedających IBIP muszą posiadać podstawową wiedzę i kompetencje, aby wiedzieć, jak ocenić preferencje klienta w zakresie zrównoważonego rozwoju
– pracownicy ubezpieczycieli i pośredników ubezpieczeniowych sprzedających IBIP, które promują cechy środowiskowe lub społeczne lub które mają zrównoważony cel inwestycyjny, powinni posiadać bardziej szczegółową wiedzę i kompetencje, zgodnie z charakterem produktów, w sprawie których udzielają porad
EIOPA sugeruje, że zakłady ubezpieczeń i pośrednicy ubezpieczeniowi powinni zapewnić, aby pracownicy byli odpowiednio przeszkoleni i aktualizowali swoją wiedzę poprzez ciągłe doskonalenie zawodowe.